DDA czyli Dorosłe Dzieci Alkoholików w relacjach z innymi dorosłymi
Specjalista: Lidia Jaroch
W naszym świecie istnieje wiele zagadnień, które na pierwszy rzut oka pozostają niewidoczne. Jednak mają ogromny wpływ na życie wielu osób. Jednym z nich jest problematyczne dzieciństwo i jego wpływ na dalsze życie i relacje międzyludzkie w dorosłości. Trzy litery - DDA czyli Dorosłe Dzieci Alkoholików - skrywają w sobie przeżycia, które mogą zaważyć na dekadach trudności i problemów
Kim są Dorosłe Dzieci Alkoholików?
Dorosłe Dzieci Alkoholików (DDA) to osoby, które wychowały się w rodzinach, w których występował problem z nałogiem. Ich rodzice byli uzależnieni od alkoholu. Lub też innych substancji psychoaktywnych. Takie dzieci były narażone na nieprzewidywalne i trudne warunki rodzinne. Wzrastanie w takiej atmosferze może pozostawić trwały ślad w ich życiu. Już w młodym wieku często doświadczają takich trudności, jak:
- brak stabilności emocjonalnej
- poczucie zagrożenia i niepewności
- przemoc fizyczna i psychiczna
- brak miłości i akceptacji
- izolacja społeczna
Dzieciństwo DDA zwykle jest naznaczone chaosem i niestabilnością - głównie emocjonalną. W rodzinach z problemem alkoholowym dominują konflikty, nieprzewidywalność i brak zdrowego wzorca funkcjonowania. Przez to takie dzieci mogą wykształcić negatywne przekonania o sobie, innych oraz otaczającym świecie.
Radzenie sobie z niekorzystnymi schematami z dzieciństwa
Wychowanie w rodzinie, w której istniał problem alkoholowy, może pozostawić głęboki ślad na całym życiu dorosłej osoby. Przebyte doświadczenia wpływają na jej emocje, zachowania i podejście do różnych aspektów życia. Trudności z czasów dzieciństwa, mogą przekładać się na zachowania w dorosłym życiu. Chociażby poprzez:
- unikanie bliskości
- nadmierna kontrola
- perfekcjonizm
- lęk przed konfliktami i odrzuceniem
- odczuwanie wewnętrznej pustki
- trudności w wyrażaniu emocji
- trudności w nawiązywaniu zdrowych relacji
- niskie poczucie własnej wartości
Świadomość własnych wzorców i pracowanie nad nimi może przynieść pozytywne efekty. Terapia, wsparcie psychologiczne oraz zdobycie umiejętności radzenia sobie ze stresem mogą pomóc w przełamywaniu negatywnych schematów. Co można zrobić na początek:
Uświadom sobie, że masz niekorzystne schematy: Pierwszym krokiem jest zrozumienie, że takie niekorzystne schematy istnieją. Następnie warto je zidentyfikować i zastanowić się jak wpływają na obecne myśli, emocje i zachowania. Świadomość swoich reakcji i myśli pozwala zobaczyć, które z nich są rezultatem starych wzorców, a które są bardziej zdrowe i odpowiednie.
Zastanów się, skąd się wzięły Twoje schematy: Warto się zastanowić skąd pochodzą te niekorzystne schematy. W przypadku DDA mogą to być przekonania wynikające z toksycznego środowiska rodzinnego. Zrozumienie źródeł może pomóc w wybaczeniu sobie reakcji i myśli, które niekoniecznie były kontrolowane.
Wypróbuj nowe sposoby myślenia i zachowania: Gdy niezdrowe schematy myślowe są określone, można je stopniowo zastępować bardziej pozytywnymi i konstruktywnymi przekonaniami. Na przykład, zamiast wewnętrznie przekonywać się, że "nie jestem wystarczająco dobry," można powoli przyjąć myśl, że "jestem wartościową osobą i zasługuję na miłość i szacunek."
Skorzystaj z wsparcia społecznego i terapeutycznego: Praca nad niekorzystnymi schematami może być trudna i wymagająca. Dobre relacje z bliskimi osobami są wsparciem i dają przestrzeń do rozmów na temat trudnych doświadczeń i postępów w radzeniu sobie z nimi. Nieoceniona jest też współpraca z wykwalifikowanym terapeutą. Dostarcza narzędzi i technik, które pomogą zmienić negatywne przekonania i nawyki
Relacje DDA z innymi i wpływ dzieciństwa na budowanie związków
Z powodu stresu i chaosu w domu, dzieci mogą wykształcić toksyczne nawyki radzenia sobie i budowania relacji. Często może to być chęć unikania trudnych sytuacji i wycofywanie się. Zdarza się, że dzieci wychowane w rodzinach alkoholowych same popadają w uzależnienie. Lub współuzależnienie czyli skupianie się na potrzebach innych kosztem swoich własnych. Tendencja do "naprawiania" osób z otoczenia oraz przejmowania ich problemów może wpłynąć na angażowanie się w toksyczne relacje.
To, co dominuje w budowaniu i przeżywaniu relacji przez osoby wychowane w rodzinach z problemem alkoholowym, to przede wszystkim:
Lęk przed odrzuceniem: Z powodu niestabilności w rodzinie DDA często doświadczyły w dzieciństwie opuszczenia. To często prowadzi do lęku przed odrzuceniem w dorosłych związkach. Konsekwencją może być trwanie w toksycznych relacjach, byle tylko “nie być samemu”. Świadomość tego lęku i praca nad budowaniem pewności siebie oraz poczuciem własnej wartości są drogą do przezwyciężenia tego schematu
Trudności w zaufaniu: W związku z nieprzewidywalnym zachowaniem uzależnionych rodziców, DDA zwykle mają trudności z zaufaniem innym ludziom. To utrudnia budowanie zdrowych i bliskich relacji. Najlepszą pomocą w zrozumieniu źródeł takich trudności i rozwijaniu zdolności do ufania innym jest psychoterapia
Unikanie konfliktów: W rodzinie alkoholowej często unika się konfrontacji i konfliktów, by nie doprowadzić do wywołania kolejnej spirali negatywnych emocji. Przez to DDA mogą obawiać się konfrontacji. Nieraz prowadzi to do nierozwiązanych problemów i toksycznych wzorców zachowań. Często też do niezdolności do “zawalczenia o swoje”. Kluczowe jest uczenie się zdrowych sposobów rozwiązywania konfliktów
Dysfunkcyjne wzorce komunikacyjne: DDA zazwyczaj wypracowują w dzieciństwie niewłaściwe sposoby komunikacji. To utrudniać zdrową i efektywną relacje w związkach. Pracowanie nad asertywnością oraz otwartym wyrażaniem swoich potrzeb i uczuć jest ważne dla satysfakcjonującego funkcjonowania
Ze względu na trudne doświadczenia z dzieciństwa relacje DDA z innymi, szczególnie w kontekście związków, mogą być sporym wyzwaniem. Jednak świadomość tych wpływów oraz praca nad sobą i zdolnościami relacyjnymi może pomóc w tworzeniu zdrowych, satysfakcjonujących relacji. Ważne jest zrozumienie własnych mechanizmów oraz otwartość na rozwój. Praca nad sobą może przynieść pozytywne efekty.
Jeśli czujecie, że potrzebujecie wsparcia w tej drodze nie wahajcie się skontaktować z terapeutami Fundacji
Autorka: